0-6 yaş aralığındaki çocukların öğrenmeye en açık dönem olduğu bilgisinden hareketle ebeveynler çocukların oyun saatlerini de dahil etmek üzere zamanlarının neredeyse tamamını öğrenme faaliyetlerine ayırmaktadır. Çocukların bireysel özellikleri ve farklılıklarını gözetmeksizin, yeteneklerine, becerilerine bakılmaksızın, oyun çağında olan bir çocuğun hazır bulunuşluğunu göz ardı ederek belli bir olgunluk gerektiren faaliyetlerin içine zorlayıcı ve oldukça erken bir zamanlamada yönlendirildiğini gözlemlemekteyim..
Okul öncesi dönemi çocuğunun en önemli gereksinimlerinden biri oyundur.. Oyun aynı zamanda bu yaş grubu çocuklarının en iyi öğrenme aracıdır. Örneğin, çocuklar oyun esnasında; arkadaşlık ilişkileri, paylaşma duygusu, sosyal becerileri, oyuna dahil olan diğer kişilerin duygusunu anlama becerisi, yardımlaşma duygusu, hakkını koruyabilme becerisi, sıra bekleme becerisi, dayanışma duygusu gibi birçok becerileri oyun ortamının doğallığı ve rahatlığı dolayısıyla hiçbir zorlamaya gerek duyulmadan kendiliğimden edinirler.
2 Yaş Çocuk Oyunları
2 yaşındaki çocukların bedensel dengeleri, yürüme gibi becerileri gelişmiştir. Bu yaş grubundaki çocukların problem çözme becerileri gelişir, aynı zamanda kendisine verilen yönergeleri yerine getirmek için çözümler üretmeye başlarlar. Çocuğun sahip olduğu bu becerilerini ve yeteneklerini geliştirmesi için evde oynayacakları oyunlar oldukça etkilidir. 2 yaşına girmiş bir çocuğun davranışlarından da anlaşılabileceği gibi artık daha bağımsızdırlar ve aynı zamanda inat davranışlarında artış olduğu gözlemlenmektedir. Bu dönemde işleri kendi yapmak ister, bakımını üstlenen kişilere karşı çıkmalar başlar hep kendi isteğinin olmasını isterler. Bu dönemde çocuklar kendi bağımsızlıklarını keşfetme denemelerine girerler, bu konuda ebeveynlerin daha sakin, daha sabırlı olmaları önem arz etmektedir. Ebeveynler çocuklarının bağımsızlık deneyimlerine engel olmadan net, tutarlı ve doğru sınırlar çizmelidirler.. Erkek oyunları ve kız oyunları arasında fark var mıdır sorusu birçok ebeveynin aklına gelebilir, burada önemli olanın çocuğun gelişimini destek olduğunu unutmamak gerekir.
Örnek oyunlar:
Hayvanları Tanıma Oyunu
Evinizde Oyuncak hayvanlarınız var ise, hepsini bir kapalı bir kabın içine toplayın ve sonra çocuğunuzdan bir tane oyuncak çekmesini isteyin. Öncelikle çocuğunuza örnek teşkil etmesi amacıyla hayvanın adını ve hangi sesi çıkardığını tekrar edin ve daha sonra birlikle yapmaya başlayın. Aynı zamanda hayvanları taklit ederseniz, daha eğlenceli bir öğrenme sürecine girmiş olursunuz. Böylece çocuğunuz hayvanları ve seslerini de tanıma fırsatı bulacaktır. Evinde hayvan oyuncaklar bulunmayan kişiler ise öncesinde telefonlarına görselleri kaydedip görselleri göstererek te sürdürebilir. Ek olarak hayvanların seslerini telefonuna kaydederek çocuğunuza dinletebilirsiniz ve hangi sesin hangi hayvana ait olduğunu bulmasını sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzla hem eğitici hem de eğlenceli oyun oynamış olursunuz. Dolayısıyla çocuğunuzun görsel ve işitsel zekâsını geliştirerek taklit yeteneğini de geliştirmiş olursunuz.
Yapboz Oyunları
2 yaş yapboz oyunları, çocukların bilişsel ve motor gelişimine destek olmaktadır. Yapboz oyunları çocukların el-göz koordinasyonunu ve problem çözme yeteneğini de geliştirir. Aynı zamanda çocukların başladığı yapbozu kendileri bitirmeleri çok önemlidir böylelikler özgüvenleri gelişir ve daha çok keyif alırlar. Bu oyunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, çocukların yaş gruplarına uygun yapbozların seçilmesidir. Örneğin bebeklik döneminde resim üzerine yerleştirmeli kulplulardan başlayıp, yaşı büyüdükçe zorluk derecesini artırabilirsiniz.
Boyama Oyunları
Boyama oyunlarıyla çocuklarınızın el becerisini geliştirebilirsiniz.
Nesneleri Renklerine Göre Gruplandırma Oyunu
Evdeki materyallerinize göre yapabileceğiniz bir oyun. Öncelikle 2 tane ayrı ancak aynı renkte materyale ihtiyacımız var. Örneğin ben mandal kullandım, mandalları renklerine göre gruplara ayırdım. Her gruptan bir mandal alıp çocuğuma verdim ve elindeki mandalları, ait olduğu renk grubuna koymasını istedim. Böylece nesneler arasındaki renk ayrımını öğrenip, kendisinin gruplama yapabilmesini sağlamış olacaksınız. Çocuğunuza mandalları verirken renklerin isimlerini de tekrar ederseniz, renkleri de öğrenmesini kolaylaştırabilirsiniz. Böyle eğitici oyunlarla çocuğunuzla keyifli bir zaman geçirirken, zekâ gelişimini de desteklemiş olursunuz.
3 YAŞ ÇOCUK OYUNLARI
3 yaşındaki çocuklar farkındalığının arttığı, hayatı kavramaya başladığı, yaşına göre bilgi birikimin arttığı döneme girerler. Bu yaş çocukları sürekli bir aktivite ister, canlarının çok sıkıldığını ifade ederler ve sürekli oynamak ve enerjisini atmak isterler.
Örnek oyunlar:
Uzundan Kısaya Sıralama Oyunu
Kağıtları uzun ve kısa olmak şartıyla iki boyutta kesin ve çocuğunuzun önüne koyun ve kendisinden uzun kağıtları bir yere kısa kağıtları bir yere dizmesini isteyin. Böylece bu oyunla uzun ve kısa kavramlarını pekiştirmesine destek olacaksınız.
Gözü Kapalı Nesne Tanıma Oyunu
Evdeki çocuğunuzun tanıyabileceği materyallerinizden farklı kaplara, farklı dokulu nesneler koyunuz ve çocuğunuzun gözlerini bir bez yardımı ile kapayınız. Çocuğunuza kap içerisindeki nesnelere dokunarak ne olduğunu tahmin etmesini söyleyiniz. Bu oyun sayesinde çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirecek ve görsel hafızasını kullanmaya zorlayacaksınız.
Bowling Oyunu
Evde 3 yaş grubu çocuk için bowling oyunu oynamak sandığınızdan kolay olabilir. Bowling takımlarını evde pet şişeler kullanarak hazırlayabilirsiniz ve yumuşak bir topla da oynayabilirsiniz. Pet şişeleri çocuğunuza çok uzak olmayan bir mesafeye dizip çocuğunuza top ile şişeleri tek seferde devirmesini söyleyin. Bu oyun çocuğunuzu hem çok eğlendirecek hem de, el-göz koordinasyonunu ve kaba motor becerilerini geliştirecektir.
Bilgi Yarışması Oyunu
Çocuğunuzun cevabını bildiği soruları, biraz düşünerek ya da gözlemleyerek cevabını bulabileceği bazı soruları sorarak hem özgüvenini geliştirir, hem de bilişsel alanda desteklemiş olursunuz. Örneğin; "Portakal ne renktir, köpekler nasıl ses çıkarır, dondurmanın tadı nasıldır?" gibi sorular sorabilirsiniz.
4 YAŞ ÇOCUK OYUNLARI
4 yaş çocuğunu artık bağımsız bir birey olduğunu size daha çok belli etmeye başladığı döneme girer. Kendi fikirlerini açık ve net bir şekilde ifade eder, birçok işini kendi başına yapabilir ve artık onunla pek çok konuda sohbet edebilirsiniz. Boyu uzayan, denge becerisi gelişen ve el becerileri güçlenen çocuğun koordinasyon becerilerini destekleyecek çocuk oyunlarına ihtiyacı olduğunu unutmamak gerek. Motor becerilerini geliştiren etkinlikler yanında bilişsel becerilerinin de desteklenmesi önemlidir. 4 yaşındaki çocuğun problem çözme ve çözüm üretme becerileri gelişmelidir. Günlük hayattaki olaylarda çocuğun fikir ve çözüm üretmesine fırsat yaratın, sorunu nasıl çözebileceğinizi birlikte düşünebileceğiniz ortanlar sağlayın. Çözüm üretme becerisi çocuğun özgüvenini beslemektedir.
Örnek Oyunlar
Fark Bulma Oyunu
Görsel zekâ ve dikkat gelişimini destekleyen aynı zamanda analiz yapma yeteneğini geliştiren “farkı bul” oyunu ile çocuğunuzun eğlenceli dakikalar geçirmesini sağlayabilirsiniz. İlk alıştırmalara, aradaki farkları kolaylıkla tespit edebileceği görseller seçerek başlayabilirsiniz. Bunun için hazır oyun kartları tercih edebileceğin gibi, kendiniz de küçük basit çizimler yapabilirsiniz. Örneğin; yaprağı olan bir çiçek ve yapraksız bir çiçek çizmek gibi.
Hamur Oyunu
Oyun hamuru, çocuklarda her yaş grubunun sevdiği oyunlardan biridir. Çocukların el becerilerini geliştirmesinin yanı sıra, hamura şekil verirken ince kas gruplarının çalışmasını da sağlamaktadır. Birlikte hayvan, meyve, sebze görselleri yapabilirsiniz.
Sıcak - Soğuk Oyunu
Öncelikle seçilen çocuğun gözleri kapatılır ve bir nesne veya oyuncak gizlenir. Gözleri açılan çocuk, etrafı bir güzel taradıktan sonra nesneyi bulmaya çalışır ve diğer kişiler, çocuğa gizlenen nesneye olan konumuna göre yönlendirme yapar. Nesneye uzaksa “soğuk”, yakınsa “sıcak” şeklinde. Gizlenen nesneyi bulan çocuk, ortamdan bir başka kişiyi seçer ve oyun bu şekilde devam eder. Bu eğlenceli oyun sayesinde çocuğunun sosyalleşme, ipuçlarını takip etme ve değerlendirme gibi becerileri gelişir.
Puzzle Oyunu
Çocuklarda 2-3 yaş döneminden itibaren oynamalarını önerdiğimiz yapbozların özgüven üzerinde önemli etkileri vardır. Birbirinden kopuk parçaları bir araya getirerek anlamlı bir bütün oluşturmaya çalışan çocuklarda, yapboz oyunu sayesinde problem çözme becerisi gelişiyor. 4 yaş yapboz oyunları, çocukların duygusal ve sosyal gelişimleri, el-göz koordinasyonunu geliştirme gibi durumlar açısından da oldukça etkili bir yöntem.
Oyun oynamak çoğu zaman sadece eğlence olarak algılansa da, çocuk gelişiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Oyun oynayan çocuklar problem çözme becerilerini geliştirerek kendi yeteneklerini keşfederler. Zihinsel, duygusal, fiziksel ve sosyal gelişim oyunun çocuğun gelişimine olan etkilerinin en önemli faktörleridir. Çocuklar, günün belirli saatlerini oyun oynayarak geçirmelidirler. Bu sürece sizin de dâhil olmanız, çocuğunuzla kurduğunuz iletişimin güçlenmesini sağlayacaktır.
Comments