İnsanlar ara sıra kendilerini mutsuz, üzüntülü, çaresiz ve umutsuz hissederler. Sevilen birinin kaybedilmesi, evlilikte veya yakın ilişkilerde yaşanan sorunlar, işyerinde yaşanan stres ve kaygılar, başarısız olma, önemli yaşam değişiklikleri, karşılaşılan zorluklarla baş edememe yoğun üzüntüye neden olabilir. Hayatta bir mücadeledir ve birçok üzücü olaylarla karşılaşılması normaldir. Ancak kişide beklenmedik bir anda ve nedensiz ortaya çıkan mutsuzluğun, çökkünlüğün uzun sürmesi ve yaşamı olumsuz etkilemesi depresyon olarak tanımlanır. Düşünce, duygu ve davranışları olumsuz etkiler. Hayatımızın etkin bütün alanlarını bloke eder, çöküntüye uğratır. Bazen aylar, hatta yıllarca sürebilir.
Kişide stres yaratan olaylar depresyona girme olasılığını artırmaktadır. Herkesin yaşamında üzücü ve sıkıntıya sokan olaylar olur. Ancak herkes aynı biçimde tepki veremez. Depresyonun en çok görüldüğü durumlar;
-
Ailesinde depresyon öyküsü olanlarda
-
İşten çıkarılma, yakın birinin ölümü, sevilen birinin veya bir şeyin yitirilmesi hatta yitirme korkusunda.
-
Evliliklerde ve yakın ilişkilerde yaşanan sorunlarda boşanma, ayrılık, terk edilmelerde.
-
Yaşamdaki önemli değişikliklerde, örneğin kaza, hastalık, emeklilik gibi.
-
İşyerinde karşılaşılan güçlükler; iş yoğunluğu, fazla mesai, tükenmişlik, mobbing v.b.
-
Pesimist kişilik yapılarında; benlik saygısı düşük, melankolik, kendine değer vermeyen, karamsar, her şeye kolay üzülme gibi.
-
Alkol ve ilaç bağımlılıklarında.
-
Yoksullukta.
-
Toplumdan uzaklaşma, yalnızlaşma durumlarında.
-
Çocuklukta yaşanan örseleyici deneyimler, sorunlu bir aile ortamında yetişme depresyon riskini artırır.
Herkesin kendini kötü, umutsuz, çökkün hissettiği zamanlar vardır. Aileden ayrı kalma, bir yakının vefatı, işten ayrılma, iflas gibi durumlarda insanın kendini çaresiz, umutsuz hissetmesi normaldir. Çoğu kişi kısa sürede hissettiği kötü durumdan kurtulup mutlu olmayı başarır. Fakat uzun süre içinde bulunduğu durumdan kurtulamıyor, sıkıntılı, yorgun, umutsuz, huzursuz hissediyorsa depresyondadır demektir.
Aşağıdaki belirtilerden bazıları aynı anda sizde bulunuyorsa depresyon geçiriyor olabilirsiniz :
-
Kendini üzüntülü, değersiz, umutsuz, çaresiz, hissetme, içinde boşluk duygusu olması.
-
Kendini değersiz veya suçlu hissetme.
-
Karar verme güçlüğü, konsantrasyon zorluğu, bellek bozukluğu.
-
Daha önce zevk alınan iş ve aktivitelerden zevk alamama (cinsel isteksizlik dahil).
-
İşte, okulda, aile ve arkadaş arasında sorunların ortaya çıkması.
-
Diğer insanlardan uzaklaşma ve yalnız kalma isteği.
-
Enerji azlığı, yorgunluk hissi ve çabuk sinirlenme.
-
Uyku bozukluğu (uykuya dalamama, uykuyu sürdürme güçlüğü, sabah erken uyanma veya fazla uyuma şeklinde olabilir).
-
Yeme bozukluğu (iştahta azalma veya artma).
-
Nedeni belli olmayan baş, boyun, sırt ağrısı gibi vücudun değişik yerlerinde sürekli ağrılar hissetme
-
Son zamanlarda fazla alkol almaya başlama veya yatıştırıcı ilaçları kullanma ihtiyacı hissetme.
-
Kendine zarar verme, intihar planları yapma, intihar girişiminde bulunma veya kendi cenaze merasimini düşünme.
TEDAVİ
Bireyin depresyonu neden yaşadığı ve kişisel özellikleri netleştirilir. Kişiye ve durumuna özel bir tedavi planı hazırlanır, çünkü her birey kendine özel bir duygu durumuna sahiptir, tedavisi de o şekilde özel olacaktır.